تاريخ ساخت و استفاده از لوسترهاي اوليه به بيش از 8 قرن گذشته برمي گردد. در گذشته هاي دور استفاده از لوستر نشان عظمت و شکوه و ثروت به شمار مي رفت، اما امروزه در هر خانه اي لوستر در طرح ها و جنس هاي مختلف وجود دارد. در اين مقاله تاريخچه اي از ساخت و استفاده لوسترهاي اوليه گردآوري شده است.
تاريخچه ساخت و استفاده از لوستر به سده هاي 15 ميلادي و در کشورهاي اروپايي مانند ايتاليا، فرانسه، انگليس و هلند مي رسد. کشوري که در اين صنعت پيشگام بوده است و نمونه هاي فراواني از لوسترهاي اوليه در مراکز تاريخي آن به چشم مي آيد، کشور فرانسه است. در گذشته هاي دور لوسترهاي اوليه از چوب ساخته مي شدند و از شمع براي روشنايي آنها استفاده مي کردند. در ساخت لوسترهاي اوليه براي تامين روشنايي بعد از شمع، از گاز بهره گرفته مي شد که از گاز حاصل از فاضلاب ها براي تامين نور لوسترها استفاده مي کردند. بعد از استفاده از روشنايي گازي، لامپ هاي برقي براي تامين نور لوسترها به کار برده شد که تاکنون هم کاربرد دارد. لوسترهاي اوليه بسيار بزرگ بودند و در مکان هاي خاصي نصب مي شدند و نشان از عظمت و شکوه محل مربوطه داشتند. با گذشت زمان و پيشرفت تکنولوژي و صنعت نمونه هاي کوچک تر و خانگي نيز پا به عرصه گذاشت که امروزه شاهد انواع و اقسام لوسترهاي خانگي هستيم.
استفاده از ف برنج به جاي نمونه هاي قديمي چوب يا آهن در لوسترهاي اوليه با ورود لوسترهاي فلاندر هلندي به وقوع پيوست. اين نوع لوسترها در قرن 15 ميلادي پا به عرصه گذاشتند و از ظاهر و دوام بسيار خوبي برخوردار بودند. در ساخت اين نوع لوستر از يک تنه مرکزي که شامل کره يا کره هاي برنجي است براي تکيه گاه شاخه هاي لوستر استفاده شده است. ف برنج با داشتن خاصيت انعطاف پذيري نسبت به آهن و ويژگي بهتر در تلالو نور مورد استقبال قرار گرفت و تاکنون نيز از جايگاه بسيار خوبي براي ساخت لوستر برخوردار است. در ساخت اين نوع لوسترها از معماري گوتيک و طرح هاي گل دار بهره گرفته شده است.
ويژگي طراحي خاص اين لوسترها وجود يک نشان عقاب دو سر در بالاي لوستر است. در نقاشي هاي قديمي هلندي نمونه هايي از اين لوسترهاي اوليه فلاندر هلندي به چشم مي خورد. لوسترکاران سبک هلندي در سراسر اروپا پراکنده هستند و موجب شناخته شدن لوسترهاي برنجي سبک فلاندر شدند. اين نوع لوسترها در قرن 16 مورد توجه لوئي سيزدهم فرانسه قرار گرفت و در آن زمان متداول شد. اين نوع سبک مورد توجه انگليسي ها نيز واقع شد و بيش از هر کشور ديگري وارد کننده لوسترهاي هلندي شد.
فرانسه در عرصه توليد لوسترهاي اوليه پيشگام بود و نمونه هاي اوليه لوسترهاي کريستالي سنگ در جاهاي تاريخي آن به چشم مي خورد. در ساخت اين نوع لوستر از يک قاب في و براي تزيين آن، آويزهاي کريستال سنگ به کار برده شده است. کريستال سنگ يک شکل کوارتز شفاف است که نمونه هاي اوليه با دست تراش داده مي شدند و از کيفيت پاييني برخوردار بودند. به دليل تراش دستي از تلالو مناسبي برخوردار نبودند. با گذشت زمان و استفاده از ماشين هاي تراش، کيفيت آويزهاي کريستال سنگ نيز افزايش پيدا کرد. کوارتز با داشتن پروسه تراشکاري مناسب مانند الماس درخشان و زيبا است و امروزه سازندگان براي توليد ارزان تر از نمونه هاي شيشه اي بهره مي برند و استفاده از کوارتز در نمونه هاي خاص لوستر به کار گرفته مي شود.
يکي از معروف ترين لوسترهاي اوليه در کاخ ورساي فرانسه قرار دارد. کاخ ورساي از قديمي ترين کاخ هاي فرانسه به شمار مي رود که تاريخ فرانسه را به تصوير مي کشد. اين کاخ در زمان حيات لويي هفتم بنا شد و به دستور او يکي از عظيم ترين لوسترهاي تاريخ با آينه کاري هاي کوچک و بزرگ در سالن کاخ قرار گرفته است. اين کاخ يکي از جاذبه هاي گردشگري فرانسه محسوب مي شود و سالانه حدود 3،000،000 نفر از آن بازديد مي کنند.
از ديگر نمونه لوسترهاي اوليه در فرانسه لوستر کليساي نتردام است. کليساي نتردام در شهر پاريس قرار دارد و سالانه 13،000،000 گردشگر از آن بازديد مي کنند. معماري آن در نوع خود بي نظير است و به معماري گوتيک معروف است. براي زينت بخشيدن فضاي داخلي کليسا از لوستر استفاده شده است و چند صد مجسمه تراشيده شده در داخل و خارج کليسا وجود دارد.
مهمترين قسمت کاخ ورساي، تالار آيينه ها مي باشد. در اين تالار زيبا، 40 لوستر بزرگ که از سقف تالار آويزان است، وجود دارد و کاملا مشخص است که با روشن شدن لوسترها، تالار غرق در نور و درخشندگي مي شود. اين تالار زيبا مشرف به باغ است و کل منظره باغ را مي توان از پنجره هايي که روبروي آنها آينه هاي بلند قدي وجود دارد، نظاره کرد. اين آينه هاي قدي موجب منعکس شدن تصاوير باغ در داخل سالن مي شوند. در کاخ ورساي تمام مراسم مهم از قبيل مراسم عروسي، تاجگذاري و جشن هاي مهم برگزار مي شده است.
انگلستان نمونه هاي متمايزي از ساخت لوسترهاي اوليه را به دنيا عرضه کرد. آنها از شيشه چدن در ساخت لوسترهاي اوليه بهره بردند. شيشه چدن درصد بالايي اکسيد سرب دارد و شفافيت شيشه آن دو چندان است و تلالو و انعکاس بهتري را براي بازتاب نور فراهم مي کند. بازتاب نور در آن به صورت رنگين کماني است و جلوه خاصي را به لوستر مي دهد. اين نوع آوري و استفاده از شيشه در ساخت لوسترهاي اوليه توسط انگلستان به جهانيان معرفي شد. تاريخ ساخت لوسترهاي شيشه اي به قرن 19 ميلادي برمي گردد.
يکي از زيباترين و عظيم ترين لوسترهاي کريستالي توسط ملکه ويکتوريا انگليس به سلطان عبدالمجيد، سي و يکمين پادشاه عثماني هديه داده شد. اين لوستر بي نظير با وزن 5.4 تن و با 750 عدد لامپ تزييني بسيار زيبا در تالار کاخ دولما باغچه استانبول نصب شد. اين کاخ با وجود يکي از زيباترين لوسترهاي کريستالي يکي از اعجاب معماري ترکيه محسوب مي شود که هر ساله گردشگران بسياري را به سمت خود مي کشاند.
درباره این سایت